W codziennej pracy szkoły otrzymujemy opinie z poradni psychologiczno-pedagogicznych zawierające zalecenia dotyczące dostosowania wymagań edukacyjnych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami. Czasem jednak te zalecenia wykraczają poza ogólne wskazania metodyczne i wprost sugerują konkretne działania, na przykład obniżenie progu zaliczenia z 50% do 20%. Czy zatem poradnia ma prawo ingerować w ocenianie ucznia na takim poziomie szczegółowości? Gdzie kończą się jej kompetencje, a zaczyna autonomia nauczyciela i szkoły?
🔹 Co poradnia może, a czego nie może
Opinie poradni zawierają często informacje dotyczące sposobu dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Zakres dostosowań może dotyczyć na przykład wydłużenia czasu pracy, zmniejszenia liczby zadań, stosowania oceniania opisowego czy zastąpienia sprawdzianów formami ustnymi.
Poradnia natomiast nie ma uprawnień do ustalania konkretnych progów zaliczenia (na przykład obniżenie progu z 50% do 20%), narzucania nauczycielowi sposobu oceniania oraz ingerowania w treść wewnątrzszkolnego systemu oceniania. Zgodnie z przepisami prawa oświatowego tego rodzaju decyzje należą wyłącznie do szkoły, leżą w kompetencjach nauczycieli i dyrekcji.
🔹 Autonomia szkoły i nauczyciela
Szkoła działa w oparciu o wewnętrzne dokumenty. Podstawowymi dokumentami są statut i wewnątrzszkolny system oceniania, które określają m.in. zasady oceniania, progi procentowe dla poszczególnych ocen. W tym zakresie szkoła i nauczyciel posiadają pełną autonomię, której nie może ograniczać żadna zewnętrzna instytucja – nawet poradnia.
Oczywiście nauczyciel ma obowiązek dostosować wymagania dla ucznia zgodnie z zaleceniami poradni, ale forma tego dostosowania zależy od nauczyciela i zespołu szkolnego. Może to być na przykład ograniczenie zakresu materiału, zmiana formy zadania lub indywidualne ocenianie postępów – ale niekoniecznie obniżenie progu procentowego.
🔹 Współpraca, nie dyktat
Poradnia może zalecić dostosowanie oceniania do możliwości ucznia, ale nie powinna wskazywać konkretnych progów procentowych. Ocenianie to wyłączna kompetencja nauczyciela i szkoły, wynikająca z przepisów prawa oświatowego i zapisów wewnątrzszkolnego systemu oceniania.
Współpraca z poradnią powinna opierać się na wzajemnym szacunku i jasnym rozdziale ról: poradnia diagnozuje i wspiera, a szkoła – w ramach swojej autonomii – podejmuje decyzje o konkretnych rozwiązaniach w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. Konkretne przepisy prawa odnoszą się do tego, kto ustala wymagania edukacyjne, kryteria ocen oraz formy sprawdzania wiedzy. Jasno wskazują, że to nauczyciel i szkoła są w tej sprawie decyzyjni.
Tylko takie podejście gwarantuje skuteczne i zgodne z prawem wsparcie ucznia. Granice są tu jasne i warto je respektować dla dobra wszystkich zaangażowanych: ucznia, nauczyciela i specjalisty.
🔹 Wnioski
To nauczyciel, działając w ramach statutu szkoły i wewnątrzszkolnego systemu oceniania, decyduje o progach procentowych na poszczególne stopnie szkolne oraz o kryteriach oceniania. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna może wskazać potrzebę dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb ucznia, ale nie ma uprawnień do narzucania konkretnych rozwiązań w zakresie oceniania, takich jak obniżenie progu zaliczenia. Jej rola polega na diagnozie i formułowaniu ogólnych zaleceń wspierających proces dydaktyczno-wychowawczy, a nie na ingerencji w autonomiczne decyzje szkoły lub nauczyciela. Opinie poradni, w tym te dotyczące specyficznych trudności w uczeniu się, mają charakter wspierający. Nie obejmują, ani nie mają mocy do określania zasad oceniania czy progów procentowych.
🔹Podstawy prawne wydawania opinii
https://bip.ppp.powiat.slupsk.pl/dokumenty/menu/86
Ważna uwaga:
Jestem autorem i właścicielem wszystkich tekstów, zdjęć, rysunków, infografik i wykresów na tym blogu, za wyjątkiem kilku, przy których podałam źródło, albo tych, które są rozpowszechniane na licencji Creative Commons. Jeśli chciałabyś lub chciałbyś skopiować treści tu umieszczone i wykorzystać je, w literaturze swojej pracy umieść źródło w postaci linka do strony, z której zostały przez Ciebie pobrane. Korzystaj z umieszczonych tu informacji i obrazów, ale nie podpisuj się pod nimi swoim nazwiskiem.